Najczęstsze objawy chorobowe

Stulejka ( phimosis)– jest to wrodzone lub nabyte -zwykle  w wyniku stanu zapalnego zwężenie napletka, często uniemożliwiające odprowadzenie go za rowek zażołędny. Stulejka utrudnia współżycie oraz utrzymanie prawidłowej higieny, co może w konsekwencji prowadzić do infekcji a nawet rozwoju raka prącia.

Leczenie polega na wycięciu blizny oraz na plastyce napletka, czyli poszerzeniu blaszek napletka. Możliwe jest także wykonanie całkowitego usunięcia napletka z odsłonięciem  żołędzi prącia, czyli wykonanie obrzezania. Zabieg wykonywany najczęściej w znieczuleniu miejscowym jest bezbolesny. W okresie pooperacyjnym należy ograniczyć aktywność fizyczną do czasu wypadnięcia szwów, czyli przez ok 2-3 tygodnie. Najczęstszymi powikłaniami plastyki napletka są: krwawienia, krwiaki miejscowe, infekcje rany oraz wtórne zwężenia.

Krótkie wędzidełko objawia się pojawianiem dolegliwości bólowych i dyskomfortu w trakcie zsuwania napletka z żołędzi prącia, z uwagi na jego krótkość i ewentualne zbliznowacenia  wędzidełka (fałd skórny, położony po spodniej stronie żołędzi, pomiędzy żołędzią prącia a napletkiem). Wspomniane objawy nasilają się w trakcie erekcji, co w konsekwencji utrudnia współżycie.

Leczenie polega na wykonaniu plastyki – wydłużenia wędzidełka – zabieg jest realizowany w ramach chirurgii jednego dnia.

Wodniak jądra, to patologiczne nagromadzenie się płynu między osłonkami jądra. Może być wynikiem urazu, operacji, zabiegu, procesu zapalnego rozwijającego się w obrębie moszny. Niekiedy może być jednym z objawów raka jądra. Długotrwale trwający wodniak może wpływać niekorzystnie na produkcję plemników. W postaciach zaawansowanych dochodzi nawet do niepłodności a nawet zaniku jądra.

Torbiel nasienna umiejscawia się w mosznie w obrębie najądrza, czasami sprawia ból utrudniając codzienne funkcjonowanie. Torbiel usuwana jest podczas zabiegu chirurgicznego w ramach chirurgii jednego.

Żylaki powrózka nasiennego – jest to poszerzenie i niewydolność żył jądrowych tworzących w obrębie moszny splot wiciowaty. Patologia ta dotyczy ok. 15% mężczyzn i najczęściej występuje w zakresie lewego powrózka nasiennego.Sploty żylne poszerzają się na skutek niewydolności zastawek żylnych co powoduje utrudnienie odpływu krwi z jądra i mogą być wyczuwalne lub nawet widoczne przez skórę moszny.

Najczęstszymi objawami są dolegliwości bólowe jądra oraz osłabienie parametrów nasienia   (zmniejszenie całkowitej ilości plemników, zaburzenie ich prawidłowego ruchu a także zmiany w budowie). Jest za to odpowiedzialnych kilka mechanizmów, z których najważniejsze to: wzrost temperatury w zakresie jądra oraz uszkodzenie spowodowane metabolitami mającymi utrudniony odpływ wraz z krwią żylną.

Diagnostyka żylaków opiera się na badaniu palpacyjnym w pozycji stojącej po zwiększeniu ciśnieniu śródbrzusznego oraz na ocenie ultrasonograficznej, podczas której można zmierzyć średnicę żylaków, a także uwidocznić wsteczny napływ krwi. Dodatkowo zleca się badanie jakości nasienia – spermiogram, aby sprawdzić, jaki wpływ mają żylaki na parametry nasienia a tym samym na płodność.

Leczenie żylaków jest zabiegowe i polega na podwiązaniu lub zaklipsowaniu i przecięciu niewydolnej żyły jądrowej, przez co krew z jądra wraca do krwiobiegu krążeniem obocznym. Najczęściej stosowaną metodą jest laparoskopia. Kolejną techniką operacyjną pozwalającą na zaopatrzenie żylaków są operacje przy użyciu mikroskopu.

Zaburzenie wzwodu prącia (erekcji) jest coraz częstszą chorobą, która według najnowszych danych epidemiologicznych może dotyczyć nawet około 52% mężczyzn w wieku 40–70 lat. Występowanie tej dolegliwości związane jest z nieodpowiednim stylem życia (otyłość, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu mała aktywność fizyczna, stres, pracoholizm), jak również z nieleczoną cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, hiperlipidemią oraz jako efekt zmian pooperacyjnych czy sktek radioterapii w zakresie miednicy mniejszej  m.in. po leczeniu operacyjnym najczęstszego nowotworu występującego u mężczyzn w tym wieku tj. nowotworu gruczołu krokowego. Tło psychogenne także nie pozostaje bez znaczenia.

Fizjologia wzwodu

Po wystąpieniu bodźca pobudzającego układ nerwowy doprowadza do rozszerzenia tętnic doprowadzających krew do ciał jamistych prącia, które wypełniając się krwią prowadzą do powiększenia oraz usztywnienia członka. Równocześnie dochodzi do uciśnięcia naczyń żylnych, co uniemożliwia krwi opuszczenie ciał jamistych. Po ejakulacji( wytrysku) lub ustaniu bodźca pobudzającego – naczynia tętnicze obkurczają się, co powoduje zmniejszenie dopływu krwi do ciał jamistych i ustąpienie wzwodu. Cały proces jest skomplikowanym mechanizmem, na który składa się współdziałanie układu nerwowego, hormonalnego oraz naczyniowego. Nieprawidłowe działanie jednego z tych układów doprowadza do zaburzeń całego procesu wzwodu.

Podstawowym elementem diagnostyki zaburzeń wzwodu jest zebranie szczegółowego wywiadu lekarskiego (z uwzględnieniem nawyków żywieniowych, stylu życia i ilości ćwiczeń fizycznych), a także badanie fizykalne układu moczowo-płciowego. Kolejny krok to ocena poziomu glukozy, trójglicerydów, cholesterolu we krwi oraz pomiar ciśnienia tętniczego. Ważnym etapem diagnostyki jest konsultacja kardiologiczna, ponieważ zaburzenia wzwodu mogą być pierwszym objawem chorób serca lub mogą byż efektem ubocznym stosowania niektórych leków. Następnie ocenie podlega poziom hormonów płciowych męskich w celu wykluczenia zaburzeń endokrynologicznych. Do bardziej szczegółowych badań zaliczamy ocenę przepływu krwi przez prącie w USG.

Rozwój medycyny oraz wielodyscyplinarne podejście do choroby ( urolog, seksuolog, endokrynolog) daje większości pacjentów szansę na wyleczenie lub złagodzenie objawów.

Choroby nowotworowe nerek we wczesnym stadium najczęściej przebiegają bezobjawowo i są często wykrywane przypadkowo w kontrolnych badaniach obrazowych (najczęściej USG jamy brzusznej) lub w trakcie diagnostyki innych schorzeń.

Udowodnionymi czynnikami ryzyka raka nerki są otyłość, nadciśnienie tętnicze oraz palenie papierosów. W przypadku podejrzenia nowotworu nerki w kontrolnym USG jamy brzusznej, kolejnym krokiem jest wykonanie badania tomografia komputerowej lub rezonansu magnetycznego jamy brzusznej. Jeśli na podstawie przeprowadzonej diagnostyki podejrzewamy raka nerki ograniczonego do narządu, pacjent kwalifikowany jest do leczenia operacyjnego, którego zakres zależy od zaawansowania choroby (usunięcie guza lub usunięcie całej nerki).

Nasi urolodzy są wyszkoleni w pełnym zakresie przeprowadzania zabiegów metodami małoinwazyjnymi leczenia guzów nerek tj. przeprowadzania operacji częściowej resekcji nerki lub całkowitej metodą laparoskopową a także metodami klasycznej chirurgii. Sposób i zakres operacji dopasowywany jest indywidualnie do potrzeb pacjenta po wcześniejszej konsultacji urologicznej.

Torbiele nerek są zmianami łagodnymi nerek – są przestrzeniami płynowymi zlokalizowanymi w ich miąższu. Są to najczęściej spotykane zmiany ogniskowe w  nerekach. W większości przypadków są bezobjawowe i wykrywane przypadkowo w USG jamy brzusznej i najczęściej nie wymagającej interwencji urologicznej. Bardzo dużym torbielom (> 10 cm) mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej wynikające z ucisku na sąsiednie struktury. W diagnostyce należy zróżnicować torbiele nerek na proste (najczęściej występujące, nie budzące niepokoju onkologicznego) oraz torbiele inne niż proste, w tym zmiany lito-torbielowate mogące stanowić ognisko raka nerki. Zmiany podejrzane onkologicznie weryfikowane są w badaniu jamy brzusznej z kontrastem (tomografia komputerowa lub magnetyczny rezonans).

Postępowanie jest zależne od charakterystyki torbieli – jej wielkości, morfologii, towarzyszących objawów. W przypadku objawowych torbieli prostych wykonujemy zabiegi laparoskopowego usunięcia torbieli. Zmiany torbielowate z wysokim ryzykiem nowotworu złośliwego leczone są operacyjnie tak jak guzy lite –  metodą laparoskopową.

Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego jest to wrodzona lub nabyta nieprawidłowość górnych dróg moczowych powodująca utrudniony spływ moczu z nerki , z towarzyszącym wzrostem ciśnienia w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki. Konsekwencją tego stanu może być postępujący zanik miąższu nerki a tym samym jej niewydolność, nawrotowe infekcje czy też powstawanie kamieni.

Najczęściej występujące objawy to ból okolicy lędźwiowej, który może się nasilać po spożyciu większej ilości płynów zwykle działających moczopędnie, takich jak kawa, herbata, alkohole. Mogą mu towarzyszyć nudności, wymioty, niekiedy gorączka (w razie infekcji). Choroba często może przebiegać bezobjawowo i być stwierdzona przypadkowo w badaniu USG jamy brzusznej.
W diagnostyce i planowaniu leczenia zwężenia połączenia miedniczkowo-moczowodowego wykorzystywane są badania obrazowe (USG jamy brzusznej, urografia, tomografia z kontrastem z fazą urograficzną) oraz badania oceniające funkcję nerek (renoscyntygrafia).

Wskazaniem do leczenia operacyjnego jest objawowa postać zwężenia i/lub postępujące upośledzenie funkcji nerki. Złotym standardem leczenia operacyjnego jest operacja plastyczna metodą laparoskopową.

Obecność krwi w moczu jest objawem alarmowym, którego nie należy bagatelizować, ponieważ nawet 20-25% pacjentów z krwiomoczem ma nowotwór pęcherza moczowego.

Dlatego każdy, nawet pojedynczy (samoistnie ustępujący) epizod krwiomoczu wymaga właściwej diagnostyki urologicznej w celu wykluczenia lub potwierdzenia nowotworu układu moczowego.

Głównym czynnikiem ryzyka nowotworów pęcherza moczowego jest wieloletnie palenie papierosów. Rak pęcherza moczowego występuje najczęściej po 60 roku życia, w Polsce zachorowania wśród mężczyzn są ok. 3 razy częstsze niż u kobiet.

Diagnostyka guzów pęcherza moczowego

Cystoskopia jest badaniem polegającym na wprowadzeniu do pęcherza moczowego przez cewkę moczową specjalnego instrumentu z kamerą, pozwalającego na dokładną ocenę jego wnętrza. Badanie może być wykonane za pomocą giętkiego lub  sztywnego cystoskopu w poradni urologicznej (w znieczuleniu miejscowym). Jeśli urolog stwierdzi w cystoskopii nieprawidłowe zmiany, wskazane jest ich usunięcie drogą przezcewkową w warunkach szpitalnych. Zabieg ten nazywamy przezcewkową resekcją guza pęcherza moczowego (TURBT). Po zabiegu w pęcherzu moczowym pozostawia się cewnik na około 24 godziny. Najczęściej następnego dnia po operacji pacjenci mogą udać się do domu. Wynik badania histopatologicznego usuniętego guza dostępny jest po około 2-3 tygodniach.

Dalsze postępowanie urologiczne jest zależne od zaawansowania choroby nowotworowej.

Nowotwory pęcherza o niskiej agresywności i mały stopniu naciekania ściany pęcherza ( ok70%) wymagaja najczęściej jedynie obserwacji lub uzupełniającej terapii dopecherzowej. Nowotwory pęcherza moczowego wysokiej agresywności i  naciekające głęboko ścianę pęcherza moczowego (naciekające mięśniówką właściwą pęcherza moczowego) są wskazaniem do radykalnego usunięcia chorego narządu  (cystektomia radykalna z usunieciem węzłów chłonnych). Wcześniej wykonywane są dodatkowe badania obrazowe (tomografia komputerowa lub magnetyczny rezonans) w celu oceny stopnia zaawansowania choroby.

Nowotwory górnych dróg moczowych (miedniczki nerkowej i moczowodu) są znacznie rzadsze niż guzy pęcherza moczowego – stanowią od 5 do 10 % wszystkich nowotworów złośliwych dróg moczowych.
Występują najczęściej u osób po 70 roku życia, trzy razy częściej u mężczyzn. Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju raka górnych dróg moczowych (podobnie jak w przypadku pęcherza moczowego) jest wieloletnie palenie papierosów. U większości pacjentów jedynym objawem choroby jest krwiomocz. Dodatkowe objawy, takie jak ból w okolicy lędźwiowej, utrata masy ciała, męczliwość mogą wystąpić w bardziej zaawansowanych guzach. Diagnostyka najczęściej rozpoczyna się od USG jamy brzusznej. Badaniem potwierdzającym rozpoznanie jest tomografia jamy brzusznej i miednicy z kontrastem z fazą urograficzną (alternatywnie rezonans magnetyczny z kontrastem). Zalecana jest również kontrolna cystoskopia w celu wykluczenia współistniejącego nowotworu pęcherza moczowego oraz wskazane jest wykonanie cytologii osadu moczu. Zakres leczenia zależy od lokalizacji i zaawansowania choroby. W przypadku guzów górnych dróg moczowych wysokiego ryzyka postępowaniem z wyboru jest leczenie chirurgiczne –  polegające na usunięciu nerki wraz z całym moczowodem (nefroureterektomia).

W większości przypadków rozwój raka prostaty we wczesnych stadiach przebiega bezobjawowo, a powodem konsultacji urologicznej jest nieprawidłowy wynik kontrolnego oznaczenia swoistego antygenu prostaty (PSA) we krwi.

Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU) zachęcają mężczyzn od 50 roku życia (lub od 45, jeśli w rodzinie obserwowano już raka prostaty) do regularnych kontroli urologicznych i badania stężenia PSA we krwi.

Jeśli wynik PSA przekracza 4 ng/ml, należy wykonać dalszą diagnostykę.

Aktualne wytyczne europejskie rekomendują wykonanie co najmniej 12-wycinkowej biopsji prostaty z dostępu przez odbytnicę. Standardowa wielomiejscowa biopsja przezodbytnicza w oparciu o USG transrektalne (TRUS).

W celu poprawy jakości obrazowania prostaty i stwierdzenia w niej podejrzanych ognisk w niektórych przypadkach wskazane  jest wykonanie badania obrazowego takiego jak wieloparametryczny rezonans magnetyczny prostaty (mpMRI) pozwalający zlokalizować nawet bardzo małe zmiany, a następnie na podstawie obrazu MRI wykonanie celowanej biopsji ze zmienionego obszaru.

Wykazano, że czułość (zdolność do wykrycia raka) rezonansu magnetycznego prostaty jest niemal dwukrotnie wyższa w porównaniu do ultrasonografii przez odbytniczej (TRUS) co nie oznacza, że ultrasonografia w doświadczonych rękach urologa jest nieużytecznym badaniem.

Doświadczenie urologa pozwala na właściwą interpretację uzyskanych obrazów i wykorzystanie tej wiedzy w celu prawidłowego przeprowadzenia tzw. celowanej biopsji fuzyjnej.

Biopsja fuzyjna MR prostaty wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym  Taka biopsja odbywa się przez odbytniczą lub przez skórę krocza.

Dalsze postępowanie uzależnione jest od wyniku badania histopatologicznego.

Natomiast gdy biopsja pozwoliła wykluczyć obecność raka prostaty, skupiamy się na skutecznym leczeniu objawów, jakie dokuczają pacjentowi.

Kwalifikacja do biopsji fuzyjnej w oparciu o rezonans magnetyczny prostaty odbywa się w trakcie konsultacji urologicznej.

W przypadku choroby ograniczonej do narządu lub miejscowo zaawansowanej jedna z technik leczenia jest leczenie operacyjne radykalne usunięcie gruczołu krokowego (prostatektomia radykalna). Zastosowanie technik małoinwazyjnych tj. klasycznych laparoskopowych lub laparoskopowych w asyście robota  podnosi efektywność operacji i znacząco zmniejsza ryzyko powikłań. Prostatektomia radykalna polega na całkowitym usunięciu zmienionego nowotworowo gruczołu krokowego. Zabieg przebiega w znieczuleniu ogólnym (tzw. pełna narkoza), następnie wykonuje się kilka ok. 2 cm otworów na skórze brzucha przez które zostają wprowadzone do ciała pacjenta 4-5 trokary  przez które z kolei wprowadza się kamerę oraz  zminiaturyzowane narzędzia chirurgiczne, pozwalające na precyzyjne preparowanie tkanek z minimalnym ryzykiem krwawienia. Precyzja operacji małoinwazyjnych, poza uzyskaniem sukcesu onkologicznego tj usunięcie nowotworu, ma jeszcze jeden aspekt – pozwala zwiększyć szansę na zachowanie potencji i dobrą kontrolę trzymania moczu.

U niektórych pacjentów z nowotworem gruczołu krokowego ze względu na stopień zaawansowania choroby i współistnienie innych chorób , które zwiększają ryzyko leczenia operacyjnego proponuje się alternatywny sposób leczenia jakim jest radioterapia radykalna- nie wymagająca znieczulenia ogólnego

Stosuje się najczęściej terapię lekową, a w przypadkach bardziej zaawansowanych przeprowadza się operację polegający na częściowym wycięciu stercza w trakcie zabiegu endoskopowego przezcewkowego (TURP, TURPis; techniki laserowe HoLEP) lub techniką laparoskopową bądź klasyczną.

Zastosowanie technik małoinwazyjnych – przez cewkę moczową, bez nacinania powłok, pozwala na szybki powrót pacjenta do codziennej aktywności i nie wiąże się z długotrwałą i nieprzyjemną rekonwalescencją.

Dla wielu mężczyzn powiększona prostata to powód do niepokoju, a przecież rozrost gruczołu krokowego nie jest jednoznaczny z chorobą nowotworową. Łagodne powiększenie prostaty to zmiana wywołana zachodzącymi w organizmie starzejącego się mężczyzny zmianami hormonalnymi. W większości przypadków rozrost łagodny stercza powoduje tylko dyskomfort i znacząco obniża jakość życia, dlatego zaobserwowane zmiany warto skonsultować z urologiem.

Rozrost prostaty to proces, który zaczyna się już około 45 roku życia i przebiega bardzo powoli. Z czasem pacjent zauważa objawy rozrastającego się gruczolaka prostaty, który coraz silniej zaciska się wokół cewki moczowej powodując kłopoty z oddawaniem moczu.

Powiększona prostata blokuje odpływ moczu, co prowadzi do występowania powikłań na różnych poziomach układu moczowego. Może prowadzić do nawracających infekcji cewki i pęcherza moczowego, niewydolnością mięśnia wypieracza co razem z uciskiem powiększonego gruczolaka stercza na cewkę moczową powoduje kłopoty z oddawaniem moczu i sprzyja jego zastojowi. Zaleganie moczu w pęcherzu  może z kolei doprowadzić do tworzenia się kamieni w pęcherzu. Łagodny rozrost prostaty może również prowadzić do całkowitego zatrzymania moczu, kamicy nerkowej a nawet niewydolności nerek i konieczności przeprowadzania dializoterapii (leczenia nerko-zastępczego).

Przyczyną kolki nerkowej jest najczęściej kamica nerkowa, ale również mogą to być skrzepy krwi lub konglomeraty bakteryjno-białkowe. Występuje w sytuacji, kiedy następuje utrudnienie odpływu moczu z nerki przez przeszkodę w drogach moczowych. Kamienie nerkowe poprzez przemieszczanie się z nerek w kierunku pęcherza wywołują niedrożność i zablokowanie moczowodów. Wyraźnie odczuwany ból w okolicy lędźwiowej promieniuje w kierunku spojenia łonowego, zewnętrznych narządów płciowych i wewnętrznej powierzchni ud.

Powstaniu kamieni nerkowych sprzyja wiele czynników, takich jak:

• zbyt mała ilość przyjmowanych płynów,
• dieta wysokobiałkowa,
• zaburzenia przepływu moczu w drogach moczowych,
• częste zakażenia dróg wyprowadzających mocz.

Najczęstszym objawem kolki nerkowej oprócz silnego bólu w okolicy lędźwiowej jest bolesne parcie na mocz. Często pacjent nie może oddać moczu, odczuwa napierające uczucie wypełnienia  lub odwrotnie ma  potrzebę bardzo częstego oddawania moczu, jednak w niewielkich ilościach. Towarzyszącymi objawami są wzdęcia brzucha, nudności i wymioty.

Leczenie kolki nerkowej w pierwszej kolejności polega przede wszystkim na złagodzeniu silnych dolegliwości bólowych. W tym celu lekarz zaleca stosowanie środków i preparatów rozkurczowych i przeciwbólowych. Celem wydalenia kamieni z moczem możliwe jest również zastosowanie leków, wspomagających samoistne wydalanie kamienia. Leczenie farmakologiczne w zdecydowanej większości przypadków jest skuteczne. Jeżeli natomiast ataki kolki nerkowej nawracają, konieczne może okazać się usunięcie blokujacego złogu z dróg moczowych. Przeważnie kamienie nerkowe usuwa się, gdy osiągają średnicę powyżej 6 milimetrów, jeśli jednak pacjent uskarża się na częste zakażenia układu moczowego i ból konieczne może być też usunięcie mniejszych złogów.

Jedną z metod  leczenia  kamicy  jest wykonanie litotrypsji falą generowaną pozaustrojowo ESWL, w której za pomocą fal dźwiękowych rozbija się kamienie na mniejsze fragmenty, które następnie przy zwiększonym poborze płynu są wypłukiwane z organizmu.

Litotrypsja jest często stosowaną metodą usuwania kamieni nerkowych, ponieważ jej zaletą jest mała inwazyjność, a co za tym idzie niskie ryzyko wystąpienia powikłań.

Innymi sposobami usuwania złogów są techniki operacyjne małoinwazyjne czyli wykonywane drogą przez cewkową takie jak : URSL sztywnym ureterorenoskopem  lub RIRS  giętkim ureterorenoskopem,  litotrypsja przez skórna PCNL lub techniki operacyjne laparoskopowe lub operacje z dostępu klasycznego otwartego.

Nietrzymanie moczu jest częstą dolegliwością dotyczącą coraz młodszych pacjentek. Do najważniejszych czynników ryzyka należą: duża ilość ciąż i porody drogami natury oraz otyłość, prawdopodobnie duże znacznie mają również czynniki genetyczne.

Wyróżniamy trzy typy nietrzymania moczu:

1. wysiłkowe nietrzymanie moczu – jest ono wynikiem osłabienia mięśni dna miednicy, co skutkuje wyciekami moczu podczas wysiłku np. kaszlu, kichania;
2. nietrzymanie moczu z parć naglących – wycieki moczu są powodowane niekontrolowanymi skurczami pęcherza moczowego;
3. mieszane nietrzymanie moczu – połączenie dwóch powyższych typów

Diagnostyka nietrzymania moczu rozpoczyna się od zebrania wywiadu z uwzględnieniem historii ginekologicznej oraz przebytych zabiegów. Badanie fizykalne obejmuje ocenę statyki narządu rodnego oraz wykonanie testu kaszlowego.

Do bardziej specjalistycznych badań zaliczamy:

• test wkładkowy
• dzienniczek mikcji
• USG przezbrzuszne z oceną zalegającego moczu
• USG przezpochwowe z konsultacją ginekologiczną
• badanie urodynamiczne – wykonywane, gdy istnieją wątpliwości, z jakim rodzajem nietrzymania moczu mamy do czynienia.

Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu rozpoczyna się od ćwiczeń mięśni dna miednicy wykonywanych pod nadzorem wykwalifikowanego fizjoterapeuty. Jest to bardzo istotne, aby ćwiczenia były wykonywane w sposób prawidłowy oraz z odpowiednią regularnością. Przy braku skuteczności leczenia zachowawczego możliwe jest leczenie zabiegowe wszczepienia taśmy pod cewkę moczową (TOT, TVT). Równocześnie zaleca się redukcję wagi ciała oraz modyfikację nawyków żywieniowych.
Leczenie nietrzymania moczu spowodowanego parciami naglącymi opiera się na farmakologicznym zablokowaniu receptorów znajdujących się w ścianie pęcherza moczowego, a odpowiadających za jego niekontrolowane skurcze. Równocześnie można wykonywać specjalne ćwiczenia oraz neuromodulację prowadzoną pod okiem wyspecjalizowanego fizjoterapeuty.

Nietrzymanie moczu u mężczyzn to najczęściej powikłanie leczenia radykalnego z powodu raka stercza. Zarówno operacja radykalna całkowitego wycięcia gruczołu krokowego oraz radykalne leczenie opierające się na radioterapii może powikłać się nietrzymaniem moczu o różnym nasileniu. Dolegliwość ta znacznie obniża jakość życia mężczyzny, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając powrót do aktywności sprzed zabiegu. W zależności od zakresu problemu oraz rokowań, pacjenci borykający się z tym problemem  mogą poddać się specjalistycznej fizjoterapii lub w przypadku jej niepowodzenia leczeniu zabiegowemu.

Nowoczesne najskuteczniejsze leczenie zabiegowe nietrzymania moczu wymaga zastosowania urządzenia w postaci sztucznego zwieracza cewki moczowej, dzięki któremu możliwe jest przywrócenie funkcji trzymania moczu.

Sztuczny zwieracz cewki moczowej – skuteczne i bezpieczne rozwiązanie

Nasi specjaliści w leczeniu chirurgicznym  stosują aktualnie nowoczesny sztuczny zwieracz cewki moczowej szwajcarskiej firmy Zephyr. Kwalifikacja do implantacji chirurgicznej tego urządzenia uzależniona jest od sytuacji konkretnego pacjenta, po szczegółowej analizie jego dolegliwości i ustaleniu rodzaju nietrzymania moczu.  Odpowiednie wszczepienie sztucznego urządzenia pozwala przywrócić pacjentowi komfort życia oraz swobodę podejmowania różnorodnych aktywności fizycznych.

Kwalifikacja pacjenta do zabiegu opiera się na szczegółowym omówieniu i wyjaśnieniu wszelkich szczegółów dotyczących zasad kwalifikacji, ryzyka okołooperacyjnego, możliwych powikłań i spodziewanych rezultatów z uwzględnieniem stopnia nietrzymania moczu. Podczas kwalifikacji wykonuje się również badanie urodynamiczne oraz cystoskopię celem wykluczenia nadaktywności mięśnia wypieracza pęcherza i zwężenia cewki moczowej.

Leczenie kolki nerkowej w pierwszej kolejności polega przede wszystkim na złagodzeniu silnych dolegliwości bólowych. W tym celu lekarz zaleca stosowanie środków i preparatów rozkurczowych i przeciwbólowych. Celem wydalenia kamieni z moczem możliwe jest również zastosowanie leków, wspomagających samoistne wydalanie kamienia. Leczenie farmakologiczne w zdecydowanej większości przypadków jest skuteczne. Jeżeli natomiast ataki kolki nerkowej nawracają, konieczne może okazać się usunięcie blokujacego złogu z dróg moczowych. Przeważnie kamienie nerkowe usuwa się, gdy osiągają średnicę powyżej 6 milimetrów, jeśli jednak pacjent uskarża się na częste zakażenia układu moczowego i ból konieczne może być też usunięcie mniejszych złogów.

Jedną z metod  leczenia  kamicy  jest wykonanie litotrypsji falą generowaną pozaustrojowo ESWL, w której za pomocą fal dźwiękowych rozbija się kamienie na mniejsze fragmenty, które następnie przy zwiększonym poborze płynu są wypłukiwane z organizmu.

Litotrypsja jest często stosowaną metodą usuwania kamieni nerkowych, ponieważ jej zaletą jest mała inwazyjność, a co za tym idzie niskie ryzyko wystąpienia powikłań.

Innymi sposobami usuwania złogów są techniki operacyjne małoinwazyjne czyli wykonywane drogą przez cewkową takie jak : URSL sztywnym ureterorenoskopem  lub RIRS  giętkim ureterorenoskopem,  litotrypsja przez skórna PCNL lub techniki operacyjne laparoskopowe lub operacje z dostępu klasycznego otwartego.

Rehabilitacja urologiczna skupia się na problemach dotyczących  mięśni miednicy małej i ich unerwienia. Ich nieprawidłowe działanie prowadzi do wystąpienia takich schorzeń jak wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM), nietrzymanie moczu z parć naglących oraz zespół bólowy dna miednicy mniejszej.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu dotyczy zarówno kobiet m.in.po wielu porodach i w okresie pomenopauzalnym jak i mężczyzn po zabiegach w zakresie dolnych dróg moczowych ( np. Prostatektomia radykalna TURP, HoLEP,)

Terapia  prowadzona prawidłowo przez wykwalifikowany personel pozwala na uniknięcie lub opóźnienie leczenia zabiegowego przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu. Takie postępowanie jest również zalecane przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne jako pierwsza linia leczenia WNM.

Z kolei zespół bólowy miednicy małej może wynikać z nieprawidłowego napięcia mięśni mięśni dna miednicy co prowadzi do ich przykurczów. Poprzez działanie manualne i elektrostymulację oraz zastosowanie terapii laserowych można doprowadzić do ich rozluźnienia, a co za tym idzie redukcji bólu. Podobne postępowanie jest również pomocne przy częstomoczu, a także objawach śródmiąższowego zapalenia pęcherza moczowego.

Prostatektomia radykalna z powodu nowotworu gruczołu krokowego jak większość operacji chirurgicznych wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań. Do najczęstszych należą zaburzenia erekcji i nietrzymanie moczu, które są efektem zaburzonie unerwienia a tym samym pracy mięśni dna miednicy. W takich przypadkach kolejnym etapem leczenia jest rehabilitacja urologiczna.

Należy ją rozpocząć około 4 tygodnie po zabiegu. Jest to cykl spotkań z fizjoterapeutą, na których pacjent uczy się poprawnego lokalizowania mięśni dna miednicy oraz  prawidłowego ich kurczenia. Program obejmuje również naukę nawyków dnia codziennego, które wspomagają proces rehabilitacji. Ćwiczenia mogą być również wsparte przez zabiegi Biofeedback oraz elektrostymulację. Należy pamiętać, że im szybciej podjęta rehabilitacja tym większe szanse na jej skuteczność.

Wart podkreślić ,że elementy rehabilitacji urologicznej  powinno się rozpocząć już przed leczeniem operacyjnym. Odpowiednio dobrane ćwiczenia wzmacniające mięśnie, poprawiające krążenie obwodowe, uczące ergonomii ciała, rozluźniające oraz oddechowe wspomagają organizm pacjenta do szybszego i łatwiejszego powrotu jego funkcji po zabiegu.